Kołatek domowy (łac. Anobium punctatum) jest klasyfikowany jako jeden z najgroźniejszych szkodników drewna w naszym kraju. Jest chrząszczem z rodziny kołatkowatych, bo której zaliczane są niewielkich rozmiarów owady o walcowatej i wydłużonej lub owalnej i krótkiej budowie tułowia. Kołatek domowy występuje nie tylko w Polsce, ale praktycznie w całej Europie, a ponadto w Afryce Południowej, Ameryce Północnej, Australii i Nowej Zelandii.
Kołatek domowy – Anatomia chrząszcza
Kołatek domowy w dorosłym stadium rozwoju przyjmuje postać chrząszcza. Rozmiary, jakie osiąga kołatek owad, wynoszą od 2 do 5 mm długości, przy czym samice są nieco większe od samców. Umaszczenie kołatka domowego można określić jako brązowe bądź brunatne. Charakterystyczna jest dla niego walcowata budowa ciała oraz para czułek.
Kołatek domowy – Żerowanie
Żerowanie kołatka domowego w drewnie może doprowadzić do rozległych uszkodzeń drewna. Larwy kołatka domowego, które atakują drewno użytkowe, drążą w nim otwory o średnicy od 1 do 3 mm. To właśnie tego typu niewielkie kanały, a także wydobywająca się z nich mączka drzewna powinny być dla każdego sygnałem świadczącym o obecności kołatka domowego w więźbie dachowej, meblach, schodach, słupach podporowych lub innych elementach drewnianych. Ponadto kołatek w trakcie żerowania wydaje charakterystyczny dźwięk kołatania (stąd jego nazwa). Kołatek domowy może żerować w drewnie obrobionym w okresie od roku do 4 lat.
Poniżej prezentujemy zdjęcia przedstawiające żerowanie kołatka domowego.
Kołatek domowy – Często zadawane pytania
Jakimi metodami można skutecznie przeprowadzić zwalczanie kołatka domowego?
Do najskuteczniejszych metod zwalczania kołatka domowego zalicza się fumigacja oraz impregnacja owadobójcza Xilix Gel. Fumigacja, czyli gazowanie to proces, w którym budynek lub jego część jest zabezpieczana specjalną folią gazoszczelną, a do zabezpieczonej w ten sposób przestrzeni wpuszczany jest gaz o działaniu biobójczym – fosforowodór PH3 (tzw. gaz na korniki). Z kolei impregnacja w celu zwalczania kołatka domowego stosowany jest preparat w formie żelu (Xilix Gel), który głęboko penetruje drewno i doprowadza do śmierci szkodników drewna.
Czy kołatek domowy jest groźny dla człowieka lub zwierząt?
Nie. Kołatek domowy żeruje wyłącznie w drewnie, żywiąc się masą drzewną. Owad ten w żadnym stadium swojego rozwoju nie może ukąsić człowieka ani zwierząt domowych.
Na jakie miesiące przypada okres największej aktywności kołatka domowego?
Większość szkodników drewna preferuje wysokie temperatury, a więc miesiące letnie, od końca kwietnia do końca września. Nie inaczej jest w przypadku kołatka, aczkolwiek nie przeszkadzają mu również niższe temperatury, stąd ten drewnojad może w sprzyjających warunkach (np. na ocieplonym poddaszu) żerować praktycznie przez cały rok.
W jaki sposób kołatek domowy dociera do domów innych budynków?
Prawda jest niestety taka, że kołatek domowy, jak i inne szkodniki drewna trafiają do gospodarstw domowych, kościołów oraz innych budynków wprost z tartaków lub składów drewna. Szkodniki atakują drewno obrobione, wykorzystywane podczas budowy domów oraz remontów.
Czy kołatek domowy lata?
Tak. W ostatnim stadium rozwoju, pod postacią chrząszcza kołatek domowy posiada skrzydła, a tym samym posiada umiejętność latania.
Czy kołatek podczas żerowania wydaje jakieś odgłosy?
Owszem, stąd wzięła się jego nazwa. Żerujący w drewnie kołatek wydaje charakterystyczny dźwięk przypominający kołatanie.